6 Şubat’ta meydana gelen ‘Asrın Felaketi’ depremleri yaşayan 62 yaşındaki Cemile Demirci, 14 ay sonra işyerini açtı. Yazarımız Şerife Güler, Cemil’e hanımla deprem sürecini ve sonrasını konuştu.
6 Şubat’ta meydana gelen ‘Asrın Felaketi’ depremleri yaşayan 62 yaşındaki Cemile Demirci, 14 ay sonra işyerini Adıyaman halkına hizmet için açtı. Yazarımız Şerife Güler, Cemil’e hanımla deprem sürecini ve sonrasını konuştu.
Cemile Hanım sizi tanıyabilir miyiz?
İki çocuğum var. Lise dönemimde abim vefat etmişti ve babam çalışmıyordu o nedenle eğitimimi bırakıp Sümerbank’a işe girdim. 18 yıl Sümerbank’ta çalıştım. Çocuklarımın üniversite hazırlık sürecinde iş hayatına iki yıl ara verdim. Kadın derneği çalışmalarını yürüttüm. Emekli olduktan sonra 2007’ de çeyiz dükkânı açtım.
Adıyaman’da Kadın ve Demokrasi Derneği’nin (KADEM) açılımına büyük katkı sağlayan ve aktif olarak kadın çalışmalarına katılan Cemile hanım emekli olduktan iki yıl sonra ‘İSİMO HOME’ ismiyle çeyiz dükkânı açarak hizmet vermeye başladı. İş yeri açmaya nasıl karar verdiniz ve iş kadını olarak hikâyeniz nasıl başladı?
Denizli’ye kız kardeşimi ziyarete gittiğimde beğendiğim, sevdiğim ve daha önce kullandığım nevresim takımını gördüm. ‘Gökte ararken yerde buldum’ dedim ve birkaç çuval ürün alıp evde sattım. Bu iş bu şekilde olmayacak diyerek iş yeri tutayım dediğimde eşim karşı çıktı. İstanbul’da eğitim gören oğlum Adıyaman’a gelmişti ve destek oldu. Önce karşımızda küçük bir dükkânı tuttuk. Dükkânın karşısında boş bir arsa vardı ve sahibi sen ‘tuttuğunu koparan bir insansın’ demişti; eşimden arsayı kat karşılığı almasını istedim. Arsayı aldık ve müteahhitliğini eşim yaptı. Oğlum inşaat mühendisi, yeni iş yerimi inşa ederken anne c35 beton kullanalım dedi. En iyi betonu kullandık. Her adımı düşünerek attım, amaçlarıma ulaştım. Depreme kadar zarar etmedim.
Satışını yaptığınız ürünleri nasıl temin ediyorsunuz, nelere dikkat ediyorsunuz?
Müşteri memnuniyeti için sipariş üzerine değil ürünü tedarik ettiğim Denizli’ye gidip alıyorum. Kaliteli ürün için yerinde araştırmalar yapıyorum. Müşterinin memnuniyeti ilk önceliğim olduğu için ürün kalitesine önem veriyorum. Kadın eli değince her şeyin güzelleştiğine inanıyorum.
Adıyamanlılar kaliteli ürün kullansın paralarını sağlam malzemeye verip uzun süre kullansın istiyorum. Adıyaman halkı çeyize doysun düşüncesiyle kendim kullanıp memnun kaldığım ürünlerin satışını yapıyorum.
Depremde omurilik kemiği kırılan, dükkânı yağmalanan Cemile Hanım iyileştikten sonra iş yerini hizmete açtı. Depremden nasıl etkilendiniz, neler yaşadınız ?
Depremde üzerime dolap düştü. Dolabı kaldırmaya çalışırken omuriliğim kırıldı. Adıyaman’a gelen bir araçla önce Ankara’ya sonra tedavi için Denizli’ye gittim. Enkaz altında yakınlarım vardı, bir şey yapabilir miyim diye düşünüyordum, gitmek istemedim.
Depremde dükkânımın camı yağmacılar tarafından kırılarak ürünlerim yağmalandı. İlk günler can telâşından dükkâna uğrayamadık, komşular arayıp yağma olduğunu söyleyince çocuklarım ve eşim bakmaya gitti. Kızım, dükkânda gelin seti alan yaşlı bir teyzeyle karşılaşmış. Çocuklarımı da yağmacı sanmışlar.
İş yerimize yakın bir apartmanda 59 kişi hayatını kaybetti. Deprem olduğunda hava soğuk ve yağmurlu olduğu için insanların battaniye almalarını normal karşılıyorum ancak gelin seti, nevresim takımı, pike takımı vb. o an için gereksiz olan ürünleri almalarını anlayamıyorum. Depremden birkaç gün önce senet, çek karşılığı yeni ürünler getirmiştim. Hepsi yağmalandı.
İş yerim kira yardımı, taşınma bedeli almak isteyen kişilerin şikâyetleri üzerine ağır hasar kaydı aldı. Bir yıl boyunca mahkemede hukuk mücadelesi verdim. Hem Kahramanmaraş hem Gaziantep’ten gelen ekiplerin yaptığı incelemeler sonucu karotlarımız, raporlarımız temiz çıktı.
Depremden sonra maddi hiçbir yardım almadığını söyleyen Cemile Hanım ürün satın aldığı firmaların ödemeleri istemesi üzerine iş yeri olarak kullanmak amacıyla çarşı merkezinde konteyner talebinde bulundu. Olumlu cevap alamadı. Neden maddi destek alamadınız ve konteyner verilmedi?
Tedavi için gitmiştim Adıyaman’da değildim. Eşimin de psikolojisi bozulmuştu. Deprem yaşamışız, bende esnafım. Resmi faturalarım, kaydım, her şeyim var. Bana da yapılır, gittiğimde başvuracağım diye düşünüyordum. Başvurduğumda bütün kapılar kapandı. Esnaflardan ve arkadaşlardan yapılan yardım ve hibeleri duyduğumda başvurdum: ‘yok öyle bir şey’ dendi. Hak edene, mağdur olana bir şey verilmedi. Kimse bu süreçte dürüst davranmadı. Ben de deprem mağduruyum.
Çarşı merkezinde boş iş yerleri var; defalarca başvurdum. Gitmediğim müdür kalmadı. Vali beye gittim, Esnaf kefalet başkanına söyledim. Vali yardımcılarıyla görüştüm. Ancak çarşı merkezinde iş yeri olarak kullanabileceğim bir yer verilmedi.
Tedavi süreci bittikten sonra beklemediğiniz bir şekilde hukuk mücadelesi verdiniz. Şimdi de maddi kayıplarınızı telafi etmek ve borçlarınızı ödemek için uğraşıyorsunuz. Dükkânı açma süreci nasıl gelişti?
Başvurularım sonucu iş yeri çıkmadı. Firmalara borcum var. Deponun girişine dolap düştüğü için yağmalanmayan ürünleri satıp borcumu kapatayım. Ölürsem de borçsuz, rahat öleyim. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı’nın (KOSGEB) iki yıl sonra geri ödemeli krediyi aldım. İş yerini tekrar açacağım, burada oturacağım düşünüp de aklıma gelmezdi. Hani diyorlar ya ‘zaman her şeyin ilacı’. Kendi imkânlarımızla toparladık. Bayram ikramiyem ile hurç talebinde bulunan müşterilerim için sipariş verdim. Çalıştığım firmalar ile görüştüm. Borcumu ödeyeyim ki yeni ürün talep edebileyim ancak ödeme yapmaya imkânımın olmadığını belirttim. Elinizde ürün yoksa satış yapamayacağımı söylediler ve ürün göndermeyi teklif ettiler. Kazandıkça verirsiniz diye borcumun vadesini uzattılar. Senetlerimi ürünün alış fiyatından mı yoksa günümüz fiyatları ile mi hesaplandığını sordum. Borçlarımın günümüz fiyatları ile hesaplanacağı düşüncesi uykularımı kaçırıyordu. Firma yetkilisi biz tefeci miyiz alış fiyatından geçerli dediğinde bu gece rahat uyku uyuyayım mı dedim. Uyuyun dediler. Borcun sabit kalması beni sevindirdi.
Büyük bir sınavdan geçtik ama ders almadık. Başka illerde yaşandı mı bilmiyorum ama Adıyaman’da bu kadar yağmanın olması çok üzücü. İnsanlara ne söylemek istersiniz?
Enkaz altında insanların sesleri gelirken birilerinin gelin seti peşinde koşması sosyolojik bir vaka. İnsanlar nasıl bir psikolojiye sahip? Memleketimin insanına yakışmadı. Adıyaman halkı kendi kendine yardım edebilirdi. Biz bize yeterdik. Depremden etkilenmeyen ilçelerimizden yardıma gelselerdi. Hep beklenti içindeyiz.
Adıyaman halkına, özellikle Adıyamanlı kadınlara ne söylemek istersiniz?
Kadınlar yapıcıdır, kadınlar her şeyin üstesinden gelir. Güçlü olalım, birlik olalım. Herkes eve çekilip ben demesin. Bir şey yıkılırsa yapılır. Toplum olarak hareket edelim. Mağdur olanlara destek çıkalım. Bir elin nesi var, iki elin sesi var. Biz birlik olsak, beraber olsak hiçbir şey, depremde bizi yıkamaz. İş yerimi açtıktan sonra iki gündür yüzüm gülüyor. Kayıplardan dolayı buruk bir sevinç yaşasam da kendimi yeni doğmuş gibi hissediyorum. Üreten tüm kadınlarımıza güveniyorum.
Söyleşi: Şerife Güler
